عزیزالله کمالزاده دکتری تغذیه و فوق دکتری متابولیسم، به عنوان یکی از سخنرانان دومین همایش توسعه و عدالت آموزشی در پنل یک تحت عنوان «تبدیل مدارس مناطق محروم به پیشران فقرزدایی در آموزش، سلامت و تغذیه» گفت: آیا دانشآموزی که گرسنه است، میتواند در کلاس حاضر شود یا اینکه مطالبی که تدریس میشود را بیاموزد هر چند که مدرسه با کیفیت و دارای تجهیزات مدرن باشد؟ پاسخ آن است که خیر، فقر غذایی و پروتئینی همچنان در کشور حاکم است. وی در باب تعریف امنیت غذایی افزود: امنیت غذایی یعنی آنکه غذا به اندازه کافی و در دسترس همه قرار داشته باشد. این مساله را میتوان به موضوع عدالت آموزشی هم تعمیم داد بدین معنا که امکانات آموزشی در سطح کیفی برای همه قابل دسترسی باشد. همین تعریف را میتوان درباره طرح «شیر مدرسه» ارائه کرد. طرحی که قرار نیست تنها در کلانشهرها اجرایی شود و در شهرهای کوچک و روستاها نمود نداشته باشد یا آنکه با یک توزیع ناقص آخر سال تمام بستههای مانده شیر یکجا به دانشآموزان تحویل داده شود. امروزه اکثر کشورهای دنیا با مساله آموزش پیوند خوردهاند. حتی کشورهای آفریقایی که آمار بالایی از دانشآموزان بیمار و گرسنه را دارند، تلاش میکنند تا با رفع این موانع حضور دانشآموزان در مدارس را منظم کنند. برنامه شیر مدارس یکی از طرحهایی است که در راستای ایجاد امنیت غذایی و فقرزدایی اجرا میشود. البته انتخاب شیر در این طرح کامل بودن مواد مغذی در آن است. هماکنون این طرح مورد توجه ۱۰۰ کشور دنیا قرار گرفته است. به گفته وی زمانی که این طرح برای نخستینبار بعد از انقلاب در سال ۱۳۷۹ در کشور اجرا شد تنها ۳۰ کشور درگیر آن شده بودند. توجه کشورها به موضوع شیر مدرسه روز به روز افزایش مییابد در حالی که اجرای آن در کشور با یک وقفه ۸ ساله روبهرو شد. به اعتقاد وی امروزه یکی از راههای کاهش نرخ کودکان بازمانده از تحصیل تامین گرسنگی آنان در مدرسه است. کمالزاده پیشنهاد کرد تا خیرین به جای ساخت مدارس به تامین غذای دانشآموزان بپردازند. وی با اشاره به تاکید و برنامهریزی برخی کشورها در حوزه توزیع شیر خبر داد: کشور تایلند با ۸میلیون دانشآموز سالانه ۲۶۰ نوبت شیر در مدرسه توزیع میشود و ۴۳۳ دلار بودجه به آن اختصاص میدهند. در نهایت رشد قدی دانشآموزان تایلندی طی ۱۵ سال گذشته ۶سانتیمتر افزایش یافته است. به عبارت دیگر میتوان گفت تمام کشورهای توسعه یافته بیش از ۲۴۰ نوبت شیر در مدارس توزیع میکنند. اما در ایران آموزش و پرورش دغدغه شیر مدارس را ندارد. ما سالها درگیر بودیم تا بحث مناقصه را از شیر مدارس حذف کنیم، مگر میشود سلامت دانشآموزان را به مناقصه گذاشت. به گفته وی امروزه ۲۵درصد دانشآموزان با مساله کوتاهی قد، ۱۴درصد با کاهش وزن مواجه هستند و هر دانشآموز بهطور متوسط ۵ دندان خراب دارد. در واقع میتوان گفت اینها پیامدهای کاهش مصرف شیر و تغذیه نامناسب است. اجرای این طرح با یک وقفه ۸ ساله در سال ۱۳۹۲ دوباره آغاز شد و در سال گذشته رشد خیلی خوبی داشت. امیدواریم افرادی این طرح را دنبال کنند که دغدغه سلامت دانشآموزان را داشته باشند نه اینکه درگیر بودجه و اعتبارات باشند. طرح توزیع شیر در تمام کشورها همزمان با نخستین روز آغاز مدرسه اجرایی میشود در حالی که در ایران با دوماه تاخیر آن هم به صورت نامنظم توزیع میشود. به گفته کمالزاده در کشور تایلند سرانه مصرف شیر هر دانشآموز ۵۲ لیتر است و کل جمعیت دانشآموزی آنان ۸ میلیون نفر است. این رقم در ترکیه با همین تعداد دانشآموز ۴۰ لیتر است اما در ایران جمعیت ۱۰ میلیونی دانشآموزان تنها ۸ لیتر شیر طی سال گذشته دریافت کردهاند. در سال جاری نیز ۱۴ لیتر پیشبینی شده که باید منتظر بمانیم چقدر آن محقق میشود. در بحث اعتبارات نیز ۱۵۰ میلیارد از بودجه مصوب دولتی و ۴۰۰ میلیارد از بخش یارانه به حوزه شیر مدارس اختصاص یافته است اما دریافت نشده است. این در حالی است که ایران دارای بیشترین تعداد دانشآموز و پایینترین سرانه شیر در مدرسه را دارد. وی پیشنهاد کرد برنامه به صورت پایدار، منظم و باتخصیص اعتبار مناسب اجرایی شود.